Voor individuele passagiers is het al lastig om schadevergoeding te claimen bij Ryanair als gevolg van stakingen, maar voor touroperators die met Ryanair vliegen, is dat bijna onmogelijk. Dat blijkt uit navraag van TravMagazine bij enkele deskundigen. Aanleiding is de aangekondigde staking van Ryanair-piloten in België en Zweden op 10 augustus, en mogelijk ook in Duitsland en Nederland.
Rosella te Pas van EUclaim en mr. Judith Tersteeg van La Gro Advocaten geven antwoord. Ryanair zelf legt desgevraagd de verantwoordelijkheid bij de vakbonden, die door de prijsvechter zijn uitgenodigd voor nader overleg komende week.
‘Een echt eensluidend advies aan de touroperator kan ik helaas niet geven. Dat is onder andere afhankelijk van de vraag of deze in staat is om wellicht toch alternatieve tickets te boeken die niet extreem duur zijn’, zegt Judith Tersteeg. ‘Lukt dat niet, dan zou de touroperator kunnen proberen zich te beroepen op 7:510 lid 3 BW (door te zeggen dat de vliegreis niet conform de afspraak kan worden uitgevoerd, maar dat dit helaas niet kan worden verholpen omdat er geen alternatieve vluchten zijn c.q die alleen te boeken zijn tegen onevenredig hoge kosten) en de reissom aan de klant terugbetalen. Dan is het echter afwachten of de reizigers naast teruggave van de reissom ook nog een schadevergoeding gaan claimen. Hoeveel kans van slagen dat heeft, zullen we moeten afwachten aangezien hierover nog niet eerder is geprocedeerd.’
Ryanair-piloten in België en Zweden hebben aangekondigd vrijdag 10 augustus het werk neer te leggen. De Ierse prijsvechter gaat ervan uit dat ook de Duitse piloten zich hierbij zullen aansluiten. Nederlandse piloten van Ryanair hebben eerder laten weten bereid te zijn tot stakingen, maar het is nog onzeker of dat ook op 10 augustus zal zijn.
Rosella te Pas (EUclaim)
Bij eerdere acties werden passagiers omgeboekt of kregen de prijs van hun ticket terug. De Ierse lowcost airline wil echter geen schadevergoeding betalen als gevolg van het uitvallen van vluchten of vertragingen. Vanwege ‘buitengewone omstandigheden’ wordt er niets betaald, liet de airline eerder weten.
Claimorganisaties, waaraan Ryanair recent de oorlog verklaarde, denken daar echter anders over. Passagiers hebben een persoonlijk recht op schadevergoeding bij vertragingen of vluchtuitval, zeker als zij pas op korte termijn over een staking worden geïnformeerd. Deze passagiers kunnen hiervoor een claim indienen. Voor touroperators, die een vlucht van Ryanair als onderdeel van een pakketreis hebben en extra kosten hebben gemaakt voor het omboeken, ligt de kwestie ingewikkelder, zegt Rosella te Pas van EUclaim.
Omboeken
Wanneer die touroperators hun Ryanair-vluchten moeten omboeken naar een duurdere airline, dan kunnen zij de extra kosten niet zomaar op Ryanair verhalen. Optie één is de extra kosten namens de passagiers bij Ryanair te claimen, maar hiervoor is een volmacht van de passagiers nodig, aangezien het claimen van een vergoeding een individuele kwestie is. ‘Zoiets levert ook geen goede klantervaring op’, zegt Te Pas. ‘Nog los van de vraag of Ryanair gaat betalen.’
Een andere optie is de duurdere vlucht (in overleg) door te belasten aan de passagier, die dan op zijn beurt de extra kosten kan claimen bij Ryanair. ‘Ook dit levert natuurlijk geen goede klantrelatie op, waarbij het eveneens de vraag is of Ryanair deze kosten zal vergoeden’, zegt Te Pas.
Voor touroperators die met Ryanair vliegen, is er nog geen pasklare oplossing. ‘We bekijken momenteel de juridische mogelijkheden hoe we hierop kunnen inspringen. Voor kleinere touroperators is het niet haalbaar om Ryanair voor de rechter te slepen. Maar ook als Ryanair niet wil betalen, is ons advies om te blijven claimen voor de extra kosten die een touroperator maakt, eventueel met hulp van een claimbureau’, zegt Te Pas.
Judith Tersteeg (La Gro Advocaten)
Een touroperator die vluchten van Ryanair gebruikt voor zijn pakketreizen komt behoorlijk knel te zitten wanneer deze airline zijn afspraken niet nakomt of kan nakomen.
Dat is kort samengevat de conclusie van mr. Judith Tersteeg van La Gro Advocaten. Zij legt uit.
Ryanair heeft aangekondigd zeer veel vluchten te moeten annuleren in verband met stakingen van zijn personeel. Stakingen van eigen personeel worden niet gezien als overmacht (buitengewone en onvermijdbare omstandigheden). Niet bij Ryanair, maar ook niet bij de touroperator die gebruik maakt van Ryanair. De touroperator komt dan in de knel, want als er al vervangende vluchten zijn te boeken, dan vaak alleen tegen zeer hoge tarieven.
Om begrijpelijke redenen voelt een touroperator er weinig voor om de pakketreisovereenkomst met de klant door te laten gaan als dat betekent dat hij de kosten moet dragen van deze dure alternatieve tickets.
De wettelijke mogelijkheden zijn beperkt. De Richtlijn Pakketreizen (uitgewerkt in de nieuwe Wet op de Reisovereenkomst) is geschreven vanuit de positie van de reiziger. Met problemen aan de kant van de organisator wordt niet of nauwelijks rekening gehouden.
Volgens de Richtlijn (de nieuwe uit 2015) kan de organisator de pakketreisovereenkomst beëindigen als hij die niet kan uitvoeren ten gevolge van onvermijdbare en buitengewone omstandigheden. Van ‘onvermijdbare en buitengewone omstandigheden’ lijkt in juridische zin evenwel geen sprake omdat een staking bij de hulppersoon (Ryanair) aan de touroperator zal worden toegerekend. In ieder geval wordt de situatie niet als ‘onvermijdbare en buitengewone omstandigheid’ aangemerkt.
Reisgenot
Als op de boeking de oude wet nog van toepassing is, valt te verdedigen dat de reis kan worden opgezegd wegens ‘gewichtige de reiziger onverwijld meegedeelde omstandigheden’. Wanneer de touroperator gebruik maakt van zijn opzeggingsbevoegdheid, dan zal hij in beginsel de reiziger een andere reis van gelijke of betere kwaliteit moeten aanbieden. Ook de oude wet bepaalde echter al dat de reiziger die het alternatieve aanbod niet aanvaardt of als er geen alternatief aanbod kan worden gedaan, niet alleen recht had op teruggave van de reissom, maar ook op vergoeding van vermogensschade, waaronder gederfd reisgenot. Alleen als sprake was van overmacht gold (op basis van de oude wet) geen recht op schadevergoeding.
Als de nieuwe wet van toepassing is, zou een beroep gedaan kunnen worden op het derde lid van artikel 7:510 BW. Hierin staat dat als de organisator een of meer reisdiensten niet conform de overeenkomst kan uitvoeren, de organisator voor een oplossing moet zorgen, tenzij dat onmogelijk is of tegen onevenredig hoge kosten. Ook in dit geval geldt dan dat de reiziger recht kan hebben op schadevergoeding (naast terugbetaling van de reissom).
e conclusie van Tersteeg: ‘het is duidelijk dat een organisator in een beknelde positie zit als de pakketreis niet kan worden uitgevoerd doordat een van zijn hulppersonen, in dit geval Ryanair, niet nakomt ten gevolge aan de hulppersoon toe te rekenen omstandigheden.’
Reactie Ryanair
Ryanair laat desgevraagd aan TravMagazine weten op de hoogte zijn van de aangekondigde staking van piloten in België en Zweden op vrijdag 10 augustus. De airline zegt ook op de hoogte te zijn van mogelijke acties van pilotenvakbonden in Duitsland en Nederland op dezelfde datum.
Ryanair zegt de vakbonden op 1 augustus te hebben uitgenodigd voor verdere gesprekken om in de diverse markten tot een oplossing te komen. ‘Ondertussen hebben we de pilotenvakbonden gevraagd ons 7 dagen van tevoren op de hoogte te stellen van eventuele stakingsacties, zodat we onze passagiers op de hoogte kunnen stellen van geannuleerde vluchten en hen een alternatieve vlucht of retourbetaling kunnen aanbieden.’
Over een schadevergoeding aan touroperators wegens extra kosten wordt niet gerept. Ook de vraag hoe touroperators in contact kunnen treden met Ryanair wordt niet beantwoord.