De gemeenteraad van Den Haag heeft besloten per 1 januari 2025 reclame in de publieke ruimte voor producten die gebruik maken van fossiele energie te verbieden. Daarmee is de Hofstad weliswaar niet de eerste gemeente die op dat idee komt, maar wel de eerste die dat doet door het aanpassen van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). Voor de reisbranche zou het betekenen dat reclames in de buitenruimte voor vliegvakanties en cruisereizen in Den Haag per die datum niet meer mogelijk zouden zijn. Ook andere sectoren zoals de mobiliteitssector worden door dit verbod geraakt. Wat de ANVR betreft zijn deze verboden onnozel, onterecht en mogelijk zelfs onrechtmatig.
Met het onnozele verbod probeert de gemeente Den Haag op nogal bijzondere wijze bepaalde doelstellingen te bereiken. Hoe dat precies zit? Met het verbod zegt de gemeente Den Haag de gezondheid van haar burgers en bezoekers te willen beschermen en een schonere lucht te willen voor Den Haag. Maar het is volledig onduidelijk – nee, het is volkomen ongeloofwaardig – hoe een Haags gemeenteverbod voor reclame voor reizen die wereldwijd plaatsvinden, zou moeten leiden tot een schonere lucht voor de burgers van Den Haag. Dat werkt natuurlijk helemaal niet zo.
Den Haag zegt met haar verbod ook te willen bijdragen aan een transitie naar andere en ‘niet-vervuilende’ business modellen. Maar daar is geen reclameverbod voor nodig. We zijn daar als reisbranche natuurlijk al volop zelf mee aan de slag. De ANVR presenteerde vorig jaar een vergaand ambitieniveau voor een toekomstbestendige reisbranche, inclusief het klimaatdoel in 2050 als sector net zero te zijn. Daarnaast werken we ook aan een volledig duurzame supply chain en aan positieve impact op onze bestemmingen.
Een belangrijke stap daarbij is bijvoorbeeld het ontwikkelen van de trein als alternatief voor de korte en middellange afstand. En daar heeft de overheid een nogal belangrijke rol in. Het lijkt me meer in de lijn van de redelijkheid liggen dat de gemeente Den Haag nu eens serieus gaat inzetten op de ontwikkeling van de noodzakelijke infrastructuur en voorwaarden voor internationale treinen, in plaats van het actief proberen te belemmeren dat reisbedrijven de transitie kunnen maken naar nog meer toekomstbestendige business modellen. Want met de trein kun je wel echt stappen zetten om impact te verminderen.
We vinden dat dit verbod om reclame te maken in de publieke ruimte zeker niet ‘proportioneel’ is en ook een enorme inbreuk is op onze vrijheid van meningsuiting als reissector. Want dat is reclame natuurlijk. Het is dan ook de vraag of zo’n verbod wel overeind zou blijven bij de rechter. Het is nadrukkelijk de moeite waard te onderzoeken – eventueel samen met andere sectoren die getroffen worden door dit verbod – of de APV in de huidige vorm eigenlijk wel overeind mag blijven. In ieder geval blijven we als ANVR opkomen voor de belangen van de aangesloten reisondernemingen, ook als het gaat om gemeentelijke reclameverboden.
Frank Radstake
Directeur ANVR
frank@anvr.nl
Frank Radstake schrijft als directeur van de ANVR maandelijks een column voor TravMagazine waarin hij zijn licht laat schijnen over de (internationale) reiswereld.
