Soepeler had de wisseling van de wacht bij de ANVR niet kunnen verlopen. Na zeventien jaar de directeursfunctie vervuld te hebben, gaf Frank Oostdam deze zomer het stokje over aan zijn voornaamgenoot, Frank Radstake. Met veertien dienstjaren op de teller weet Radstake als geen ander wat er leeft bij de leden en bij de ANVR. ‘Ik geloof oprecht dat we als sector een positieve impact kunnen hebben op de wereld.’
Je bent nu een paar weken bezig in je nieuwe functie als ANVR-directeur. Hoe bevalt het tot nu toe?
‘Het is nog maar kort, dus er is eigenlijk nog niet zo heel veel veranderd, en dat is voor mij wel prettig. Ik ben niet opeens heel anders gaan werken of denken. De meeste mensen in de sector kennen me al veertien jaar, dus ze weten hoe ik ben en wat ze kunnen verwachten. Wat wel nieuw is, is dat ik nu ook bestuurder ben van de ANVR. In mijn vorige functie bereidde ik vooral de besluitvorming voor, maar nu ben ik ook eindverantwoordelijk voor de beslissingen die genomen worden. Daarnaast ben ik nu het aanspreekpunt voor alles wat te maken heeft met het secretariaat van de ANVR. En uiteindelijk wordt naar mij gekeken voor definitieve besluiten. Overigens is het vooral enorm fijn dat we bij de ANVR echt een geweldig team hebben met wie het heel goed samenwerken is: zowel de collega’s als het bestuur.’
Wat betekent dat in de praktijk?
‘Dat betekent dat ik nu een bredere verantwoordelijkheid draag. Waar ik voorheen vooral betrokken was bij het voorbereiden van beslissingen, ben ik nu ook degene die de knopen moet doorhakken. Dat brengt een andere dynamiek met zich mee, ook omdat ik me nu bewuster ben van de impact van elke beslissing die ik neem. Daarnaast is er ook meer externe zichtbaarheid bijgekomen. Als bestuurder en directeur word ik veel vaker gevraagd om de ANVR te vertegenwoordigen, zowel binnen de sector als daarbuiten. Dit brengt extra verantwoordelijkheid met zich mee, maar ik zie dat vooral als een kans om onze visie en strategie nog beter over te brengen.’
Waarin verschil jij van de vorige Frank?
‘Ik vraag me af of die vraag ook zo vaak gesteld zou zijn als we niet beide Frank hadden geheten. Maar goed, het belangrijkste verschil is, en daar zal jij als Rotterdammer het wel mee eens zijn, dat hij echt een dramatische smaak in voetbal had als fan van Ajax. Ik ben fanatiek PSV’er. Maar wat onze samenwerking zo aangenaam heeft gemaakt over de afgelopen jaren is dat Frank en ik over heel veel dingen hetzelfde denken. Qua maatschappijvisie en politiek, maar ook qua werk. Dus vaak hadden we gelijke ideeën over hoe je problemen moest aanpakken; wat de gewenste lobby-insteek zou zijn, wat de lobbytechniek zou zijn. En misschien ook wel hetzelfde idee wat de rol van de brancheorganisatie is. En verder zijn hij en ik gewoon een heel andere persoon, denk ik.’
Hoe bereid je je voor op de verhoogde zichtbaarheid die deze functie met zich meebrengt?
‘Wat betreft de media ben ik denk ik goed voorbereid. Ik heb in het verleden veel ervaring opgedaan met perscontacten, zowel tijdens mijn werk bij het pensioenfonds als binnen de ANVR. Ik heb destijds ook al mediatraining gevolgd, dus ik kijk daar niet met zenuwen naar uit. Wat wel anders is, is dat ik nu in een positie zit waarin ik niet alleen als expert wordt gevraagd, maar ook kritischer bevraagd kan worden. Maar ik heb er vertrouwen in dat dit, met de steun van mijn collega’s en het bestuur, prima zal verlopen. Natuurlijk, er zullen momenten zijn waarop je achteraf denkt: ‘Dat had ik anders moeten zeggen’, maar dat hoort erbij. Zelfs mijn voorganger had dat na zeventien jaar nog wel eens. Dus het is ook belangrijk om mezelf de ruimte te geven om te groeien in deze nieuwe rol.’
We willen dat duurzaamheid geen bijkomstigheid is, maar integraal onderdeel van de reisindustrie.’
‘Wat ook anders is, is dat ik nu vaker het gezicht van de organisatie ben, niet alleen bij positieve berichten, maar ook bij complexere en soms kritische kwesties. Ik ben me ervan bewust dat dit deel uitmaakt van de verantwoordelijkheid die bij deze rol hoort. Wat ik vooral belangrijk vind, is dat ik trouw blijf aan mezelf en aan de waarden die ik belangrijk vind, ook wanneer de druk hoog is.’
Wat zijn de belangrijkste beleidsgebieden waarop je je gaat richten in deze nieuwe rol?
‘De komende tijd zal ik me vooral richten op een aantal kerngebieden. Ten eerste alles wat te maken heeft met duurzaamheid, wat een speerpunt is binnen onze visie op een toekomstbestendige reisbranche. Vorig jaar hebben we in Oviedo (Spanje) onze ambitieuze doelen gepresenteerd voor 2050. De afgelopen zes maanden hebben we gewerkt aan een roadmap om die doelen te realiseren. We hebben intensief samengewerkt met zo’n 65 bedrijven om deze visie uit te werken, en er komt veel op ons af op dat gebied. Het gaat dan om klimaat, duurzame toeleveringsketens, en de positieve impact van toerisme op bestemmingen. Dat zijn brede thema’s die elk hun eigen uitdagingen en kansen met zich meebrengen.’
‘Wat duurzaamheid betreft, richten we ons op drie hoofdthema’s: klimaat, duurzame toeleveringsketens, en de positieve impact van toerisme op bestemmingen. Op het gebied van klimaat willen we de uitstoot van de reisbranche aanzienlijk verminderen. Dit doen we door alternatieven zoals de trein voor korte afstanden te promoten en door in te zetten op hernieuwbare energiebronnen binnen de sector.
We willen dat duurzaamheid geen bijkomstigheid is, maar een integraal onderdeel van de reisindustrie wordt. Dit vraagt om een langetermijnvisie en samenwerking op alle niveaus, van kleine ondernemers tot grote spelers binnen de sector.’
‘Daarnaast richten we ons op de toeleveringsketens. We willen dat deze ketens niet alleen efficiënt, maar ook duurzaam en ethisch verantwoord zijn. Dit betekent dat we aandacht besteden aan de arbeidsomstandigheden van de mensen die deel uitmaken van deze ketens, evenals de ecologische impact van hun werk. We willen een sector creëren waarin elke schakel bijdraagt aan een betere wereld, zowel sociaal als ecologisch. Dit vereist nauwe samenwerking met onze partners en leveranciers, om ervoor te zorgen dat onze ambities op het gebied van duurzaamheid daadwerkelijk worden waargemaakt.’
‘Het derde thema is de positieve impact van toerisme op bestemmingen. Toerisme kan een krachtig middel zijn voor economische ontwikkeling en culturele uitwisseling, maar het kan ook negatieve gevolgen hebben als het niet goed wordt beheerd. We willen ervoor zorgen dat toerisme een positieve bijdrage levert aan lokale gemeenschappen, door bijvoorbeeld te investeren in duurzame infrastructuur en door de impact op de lokale cultuur en natuur zorgvuldig te monitoren. Dit is een complex gebied, maar ik geloof dat we met de juiste benadering een grote positieve verandering teweeg kunnen brengen.’
Een ander thema dat je noemde is de balans tussen consumentenbescherming en uitvoerbaarheid. Kun je dat uitleggen?
‘Consumentenbescherming blijft een kernpunt van wat wij doen. De herziening van de Europese richtlijn pakketreizen en de passagiersrechtenverordeningen brengt uitdagingen met zich mee, vooral als het gaat om het vinden van de juiste balans tussen bescherming en werkbaarheid. We willen voorkomen dat de regelgeving zo streng wordt dat het onaantrekkelijk wordt voor reisaanbieders om pakketreizen aan te bieden. Tegelijkertijd moeten we ervoor zorgen dat consumenten goed beschermd blijven. Het is een kwestie van het behouden van de toegevoegde waarde van pakketreizen zonder dat het te complex of kostbaar wordt voor de aanbieders. We werken nauw samen met zowel nationale als Europese beleidsmakers om ervoor te zorgen dat de nieuwe regels zowel de sector als de consumenten ten goede komen.’
‘We moeten ervoor zorgen dat de regelgeving niet doorschiet en onbedoeld de sector schaadt. Dit vraagt om een genuanceerde aanpak, waarbij we niet alleen kijken naar wat juridisch haalbaar is, maar ook naar wat praktisch uitvoerbaar is voor de bedrijven die deze regels moeten naleven. Het is belangrijk dat de wetgeving blijft aansluiten bij de realiteit van de markt, zodat we enerzijds consumenten goed kunnen blijven beschermen, maar anderzijds ook de vitaliteit van de sector waarborgen. We hebben hier in het verleden al successen mee behaald. Ik ben vastbesloten om die lijn voort te zetten.’
Je sprak eerder over de modernisering van de ANVR. Wat zijn je plannen?
‘De modernisering van de ANVR is essentieel om relevant te blijven in een snel veranderende sector. Een van onze doelen is om niet alleen afhankelijk te zijn van contributie-inkomsten, maar ook nieuwe inkomstenbronnen aan te boren, bijvoorbeeld door het aanbieden van aanvullende diensten. We moeten onze dienstverlening blijven uitbreiden en verbeteren om onze leden optimaal te ondersteunen. Daarnaast willen we meer samenwerking en netwerkvorming binnen de sector stimuleren, iets wat in andere landen, zoals Duitsland, al succesvol wordt gedaan.’
‘Een ander aspect van modernisering is het behouden en vergroten van diversiteit en inclusiviteit binnen de sector en onze organisatie. Dit is een uitdaging, maar ik geloof dat het essentieel is voor de toekomst van de ANVR en de reisbranche als geheel. We willen ervoor zorgen dat de sector aantrekkelijk blijft voor een breed scala aan talenten en dat iedereen zich welkom voelt om bij te dragen aan deze dynamische industrie. Dit betekent dat we niet alleen moeten kijken naar de bestaande manier waarop we werken, maar ook openstaan voor nieuwe ideeën en perspectieven.’
‘De deur staat wat mij betreft open voor Booking.com om Lid te worden’
‘Daarnaast willen we de ANVR zelf ook moderniseren in de manier waarop we onze leden bedienen. Dit betekent dat we onze processen en systemen moeten updaten om efficiënter en effectiever te kunnen werken. We willen onze leden meer waarde bieden door hen toegang te geven tot de nieuwste informatie en tools die hen kunnen helpen om succesvol te zijn in een steeds veranderende markt. Dit vereist een investering in technologie en innovatie.’
Wanneer denk je Booking.com als ANVR-lid binnen te halen?
Radstake (lacht): ‘De deur staat wat mij betreft open voor Booking.com om lid te worden. Het bedrijf is een belangrijke speler in het toeristische ecosysteem en vervult een rol in de reisbehoeften van klanten. We hebben als ANVR de ambitie om een zo breed mogelijke brancheorganisatie te zijn, en daar horen wat mij betreft ook partijen als Booking.com en Airbnb bij, mits ze passen binnen ons keurmerk. Het zou mooi zijn als we ze kunnen verwelkomen, maar dat hangt ook af van hun bereidheid om zich aan de reisbranche te committeren. We zien absoluut mogelijkheden, maar het moet ook goed passen bij wat wij als vereniging willen bereiken.’
‘We willen er zeker van zijn dat alle leden zich aan dezelfde hoge standaarden houden. Dat is belangrijk voor het behoud van het vertrouwen dat consumenten in ons keurmerk hebben. Maar ik geloof dat Booking.com, gezien zijn positie in de markt, veel zou kunnen bijdragen aan de ANVR en de bredere reisbranche. We zullen wel zien hoe de eventuele gesprekken zich ontwikkelen.’
Wat zijn je ambities voor de langere termijn, zowel voor jezelf als voor de ANVR?
‘De ambitie is om de ANVR te blijven ontwikkelen als een sterke en brede brancheorganisatie die relevant is voor alle spelers in de reisbranche. Ik wil ervoor zorgen dat we een vereniging zijn waar onze leden zich thuis voelen en waar ze de ondersteuning krijgen die ze nodig hebben. Daarnaast wil ik dat de ANVR een voortrekkersrol blijft spelen in duurzaamheid en verantwoordelijkheid binnen de sector. We hebben een visie neergelegd voor 2050. Mijn doel is om ervoor te zorgen dat we de stappen zetten die nodig zijn om die visie werkelijkheid te maken. Persoonlijk hoop ik dat ik een bijdrage kan leveren aan een duurzamere en inclusievere reisbranche, waar de ANVR een centrale rol in speelt.’
‘Voor mezelf zie ik het als een persoonlijke missie om ervoor te zorgen dat de ANVR een leidende stem blijft in de discussies over duurzaamheid en verantwoordelijkheid in de reisindustrie. Dat is waar ik echt gepassioneerd over ben, en ik geloof dat we als sector een positieve impact kunnen hebben op de wereld.’
Kortweg…
Wat was je eerste baan?
‘Mijn eerste baan, als we het hebben over een echte ‘grote mensenbaan’, was bij een groothandel in Groningen. Daar werkte ik als afdelingsmanager en later op het hoofdkantoor in Diemen, waar ik me bezig hield met HR, arbeidsvoorwaarden en interne communicatie. Ik heb daar veel geleerd over bedrijfsvoering en management. Die ervaring heeft me goed voorbereid op mijn latere rollen. Het was ook de plek waar ik ontdekte dat ik een passie heb voor het werken met mensen en het verbeteren van processen, iets wat me tot op de dag van vandaag drijft.’
Wat zou je doen als je niet bij de ANVR werkte?
‘Dat is een lastige vraag, want ik ben erg blij met wat ik nu doe. Maar als ik iets anders zou moeten kiezen, dan denk ik dat ik graag binnen een andere vereniging zou willen werken. Ik ben echt verliefd geraakt op het werken binnen de wereld van verenigingen. De dynamiek, het kunnen bijdragen aan iets groters dan jezelf, spreekt me enorm aan. Misschien zou ik zelfs naar een internationale rol kijken, gezien mijn interesse in wereldwijde samenwerking en impact. Het werken in een vereniging biedt de mogelijkheid om echt verschil te maken, en dat is iets wat me altijd heeft aangesproken.’
Wat is het beste advies dat je ooit kreeg en van wie?
‘Het beste advies dat ik ooit kreeg, was om altijd naar je eigen werk te kijken vanuit de bril van degene voor wie je werkt. Dit advies kreeg ik van een coach toen ik actief was in Groningen. Hij zei dat je werk niet alleen beter wordt als je het bekijkt door de ogen van je opdrachtgever, maar dat je ook meer waardering krijgt voor je eigen werk. Dit is een aanpak die ik dagelijks probeer toe te passen, vooral in mijn rol bij de ANVR, waar het essentieel is om de behoeften en verwachtingen van onze leden centraal te stellen. Het helpt me om te blijven focussen op wat echt belangrijk is voor de mensen en bedrijven die we bedienen.’
