Peter Fankhauser, de voormalige CEO van Thomas Cook Group, was er tot het einde van overtuigd dat het bedrijf gered kon worden. Uiteindelijk heeft de grote schuldenlast het bedrijf vleugellam gemaakt.
Dat zegt Fankhauser in een interview met het Britse vakblad Travel Weekly.
Het blad noemt het omvallen van Thomas Cook de grootste mislukking in de geschiedenis van de Britse reisindustrie: het verlies van 9.000 banen in de UK, de noodzaak om 150.000 klanten te repatriëren en 800.000 klanten terug te betalen. Het is geen erfenis die je als CEO wilt achterlaten, zegt het blad.
Fankhauser zegt: ‘Het is verschrikkelijk. Het is verdrietig voor betrokkenen. Het was voor mij bijna onvoorstelbaar. Ik vind het vreselijk voor mijn collega’s, voor de leveranciers, voor onze klanten die op hun geld moeten wachten.’
Uiteindelijk is Thomas Cook door zijn grote schuldenlast ten onder gegaan. Die schuldenlast ontstond bij de overname van MyTravel (Airtours) in 2007. Fankhauser wist van de schuldenlast toen hij in november 2014 het roer overnam van Harriet Green, die plotseling opstapte.
Het idee van Fankhauser destijds: als we een omslag kunnen bewerkstelligen in de UK, dan kunnen we dat voor het hele bedrijf.
Fankhauser wilde voldoende bedrijfsresultaat genereren om de schuld af te lossen. ‘Het is ons een jaar gelukt. We waren niet snel genoeg.’
Winkels
Hij zegt: ‘Het wordt een vicieuze cirkel. Hoe meer schulden, hoe meer geld nodig is om de schulden af te lossen, hoe meer herfinancieringskosten. Het belemmerde hoe snel we konden zijn. Stel je voor dat we zelfs maar de helft van dat geld hadden kunnen investeren. Maar dat geld hadden we nodig om de schulden af te lossen.’
Thomas Cook moest drie miljoen klanten per jaar vervoeren om de 170 miljoen pond te verdienen die nodig was om de schulden af te lossen.
Fankhauser: ‘Mensen zeggen dat we radicaal winkels hadden moeten sluiten. Toen ik begon, hadden we meer dan 1.200 winkels. Uiteindelijk hadden we er 580. Maar ze zagen er inderdaad ouderwets uit. We hadden niet het geld om ze op te knappen.’
Winkels sluiten was ook niet verstandig. De reisbureaus in de belangrijkste winkelstraten in de UK waren nog steeds goed voor 40 procent van de stoelverkoop van de eigen airline.
De schuldenlast belemmerde de snelheid van handelen van Thomas Cook. Behalve in de eigen reisbureaus kon ook niet snel genoeg worden geïnvesteerd in de uitbouw van eigen hotels, een belangrijke strategie om op langere termijn winstgevend te worden.
‘We hebben Cook’s Club- en Casa Cook-hotels en ons eigen hotelmanagementbedrijf opgebouwd. We hebben een hotelinvesteringsfonds van 150 miljoen pond opgezet. Maar het duurde te lang. We konden de merken niet uitbouwen om voldoende schaalgrootte te krijgen.’
‘Als ik het opnieuw kon doen, zou ik brutaler zijn. We waren niet snel genoeg, niet radicaal genoeg. Het is moeilijk om een olifant te verplaatsen, vooral als je schulden hebt. Voordat ik kon investeren in nieuwe activiteiten, moest ik de schuld betalen.’
Fankhauser besloot uiteindelijk in februari 2019 om de 1,1 miljard pond aan goodwill op de activiteiten van MyTravel in één keer af te schrijven. In de hoop van de schuldenlast verlost te zijn en op termijn zijn handen vrij te krijgen voor noodzakelijke investeringen.
In het Chinese Fosun, de belangrijkste aandeelhouder, vond hij een investeerder. Fosun zou een meerderheidsbelang in het bedrijf nemen voor 450 miljoen pond, waarbij de airlinetak werd afgescheiden. De banken en aandeelhouders zouden een meerderheid van de airlinetak verwerven in ruil voor 300 miljoen pond, inclusief een schulden-voor-aandelenruil.
Publiciteit
Voor de deal was instemming van veel partijen nodig: creditcardmaatschappijen, aandeelhouders, leveranciers. Toen de aanstaande deal in de publiciteit kwam, nam de druk toe. En daarmee de onrust onder betrokkenen.
Er kwam druk van leveranciers die strengere betalingsvoorwaarden hanteerden, creditcardmaatschappijen die zich indekten door betalingen in te houden, banken die hun betalingspositie aanscherpten. Dat leidde ertoe dat Thomas Cook geen 750 miljoen pond nodig had, maar 900 miljoen.
Toen die 900 miljoen uiteindelijk akkoord was, kwamen de banken last-minute met een aanvullende eis dat Thomas Cook zelf nog een 200 miljoen op tafel moest leggen. Dat bleek een brug een te ver. De Britse overheid, de laatste strohalm, weigerde het krediet te verstrekken.
In het interview onderschrijft Fankhauser de kritiek op zijn salaris en bonus. Zijn inkomsten over bijna vijf jaar staan officieel gerapporteerd als 8,4 miljoen pond. In feite kreeg hij 4,3 miljoen betaald. De andere 4,1 miljoen was in aandelen, die verloren gingen bij het omvallen van het bedrijf.
Volgens de Financial Times kwam het inkomen van Fankhauser in de buurt van het gemiddelde salaris van een CEO van de 250 grootste bedrijven in de UK.
Fankhauser zegt nu: Het bedrag is enorm, daar ben ik het mee eens.’
Hij merkt op dat hij de helft daarvan verloor aan aandelen die niets meer waard waren. ‘Ik heb nooit één aandeel verkocht. Maar ik ben het ermee eens, het is een enorm bedrag.’
Op de vraag waarom hij zo gauw na het omvallen van het reisbedrijf in de publiciteit trad, zegt Fankhauser dat hij zich niet wilde verstoppen en niet wilde dat er buiten hem om over het bedrijf werd gesproken. Ook weigert hij anderen de schuld te geven. ‘Elkaar de schuld geven, helpt niet. Het spijt me gewoon heel erg.’