Moeten reisbedrijven standaard de compensatie van de milieueffecten van reizen, zoals CO2-uitstoot, in hun reissom verrekenen? Dat was dinsdagmiddag de vraag in het programma ‘Geld of je leven’ op Radio 1. ANVR-voorman Frank Oostdam liet weten die discussie best te willen aangaan.
Saskia Griep (Better Places) en Steven van den Heijden (Corendon) discussieerden alvast mee.
Uitgangspunt voor de discussie was de vraag, die Oostdam eerder tijdens het Travel Congress opwierp, of reizen een recht is of een privelege. Of zoals hij dinsdag zei: ‘Vind je het een recht om door Venetië te wandelen, met als aanvullende vraag wat de inwoners van Venetië daar zelf van vinden, of vind je het een voorrecht?’
Dat is volgens hem anno 2022 bijna een moreel-ethische vraagstelling. ‘En vervolgens moeten wij dat heel praktisch in de reiswereld zo goed mogelijk gaan invullen.’
Het 1-op-1 doorberekenen van de ecologische voetafdruk van reizen zou volgens Oostdam een paar euro per persoon kosten. ‘Daarmee compenseer je de milieubelasting, al is dat natuurlijk minder mooi dan reduceren.’
Veel reisbedrijven bieden dat model al aan en hebben de compensatie in hun prijzen opgenomen.
Oostdam: ‘We merken dat we als burger duurzaamheid hartstikke belangrijk vinden, maar als consument, zeker als het om vakantie gaat, doen we dat toch maar even drie weken niet.’
Corendon
Steven van der Heijden, CEO van Corendon, deed daar een schepje bovenop. De maatschappelijke kosten van vliegen zullen volgens hem steeds duidelijker worden doorberekend in prijzen. Deze zullen daardoor behoorlijk stijgen.
‘Dus die paar euro worden waarschijnlijk een paar tientjes en misschien op termijn nog wel meer. We hopen dat het ook gepaard gaat met een aantal maatregelen die daadwerkelijk leiden tot een reductie van die ecologische footprints, door meer duurzame brandstof te gebruiken, door meer op bestemmingen te doen aan klimaatneutraal maken van accommodaties. Dat is een proces waarvan we aan het begin staan, maar dat zeer noodzakelijk is om het reisgedrag van mensen mogelijk te blijven maken.’
Op de vraag of dat het einde is van stuntaanbiedingen, stelde Van der Heijden dat deze een uitzondering zijn. ‘Dat is een groot misverstand, maar iedereen reageert vaak op aanbiedingen van 299 euro naar de zon.’
Van der Heijden wees erop dat de gemiddelde reissom voor een week winterzon bijna 1.000 euro per persoon is. ‘In die zin kun je zeggen dat het al een voorrecht is om dat überhaupt te kunnen doen, want niet iedereen hoest zomaar 4.000 euro op om als gezin met z’n vieren op vakantie te gaan.’
Van der Heijden tekende aan dat, als meer maatschappelijke kosten voor vliegen worden doorberekend in de prijs, en dat gaat zeker gebeuren, ook de laagste prijzen omhoog gaan.
Better Places
Better Places, specialist in duurzame reizen waarvan Saskia Griep CEO is, heeft in de reissom standaard 17,50 euro opgenomen om de milieueffecten te compenseren. Griep bestempelde dat als een soort eigen tickettaks. Die bijdrage wordt gebruikt om de energietransitie te versnellen. ‘Het wordt dus gebruikt waar het voor nodig is.’
Op de vraag naar het waarom van deze bijdrage antwoordde Griep dat toerisme ook veel positieve effecten heeft. ‘Voor veel landen is toerisme een belangrijke inkomstenbron en zijn er niet zoveel alternatieven. Dat wordt vaak vergeten. Er moet meer geld in innovatie worden gestopt, zodat er veel sneller een oplossing voor vliegen komt.’
Reizigers merken volgens Griep niets van de bijdrage. ‘We leggen het onszelf op en trekken die 17.50 euro van onze winst af. Maar het is uiteindelijk in ons eigen belang. Op de langere termijn is dit gewoon nodig.’
Desgevraagd stelde Frank Oostdam de discussie hierover te willen starten. Naast Better Places doen een stuk of twaalf reisbedrijven hetzelfde, maar er is te weinig aandacht voor, ook richting consument.
‘Mijn streven zou zijn dat we dit branchebreed in de prijs gaan doen, dat consumenten wel moeten weten dat we dat doen, maar dat wij het voor de consument gaan betalen.’
Oostdam noemde het nog steeds een voorrecht om te kunnen reizen. ‘Waarbij je ook sterk kunt nadenken om ook een keer met de trein te gaan, al kan dat natuurlijk niet naar Bali. Het gaat erom dat we bewuster reizen.’
Saskia Griep benadrukte tot slot: ‘Het gaat niet om minder reizen, maar anders.’ (Foto Shutterstock).
