De consolidatie van airlines vermindert de keuzemogelijkheden van de consument. Fusies, overnames, joint ventures en code-share-overeenkomsten in de airline-industrie hebben de afgelopen jaren geleid tot een vermindering van de concurrentie, minder keuzes en hogere prijzen voor consumenten.
Dat blijkt uit het rapport Impact of Airline Consolidation on Consumer Choice, dat woensdag is verschenen. Het onafhankelijk onderzoek is opgesteld in opdracht van intermediairs en reizigers. De studie is uitgevoerd door luchtvaartdeskundigen van GRA Incorporated, een economisch onderzoeksbureau voor luchtvaart in de VS, ondersteund door de Europese Federatie van reisagenten en touroperators (ECTAA), de European Passagiers Federatie (EPF), de Europese Technologie & Reisdienstvereniging (ETTSA) en de passagiersrechten-waakhond Friendly Flying. De ANVR neemt deel in de ECTAA.
Naarmate airlines sterker worden, sturen zij consumenten steeds vaker naar hun eigen website. Op die manier wordt prijsvergelijking via onafhankelijke websites, zoals van online travel agents (OTA’s) vermeden. Uit de studie blijkt dat veel airlines steeds minder informatie beschikbaar maken voor reisagenten en/of consumenten. Deze worden dus weggestuurd van onafhankelijke en neutrale distributeurs.
Inzicht
‘Dit is iets waar wij ons zorgen over maken, zegt Walter Schut, adjunct-directeur van de ANVR, die stelt dat de ANVR en haar zusterorganisaties verenigd in ECTAA de noodklok luiden. ‘Door deze ontwikkeling wordt een objectieve prijsvergelijking lastiger. Bovendien maken airlines het extra moeilijk door onderdelen van de vlucht, zoals ruimbagage, buiten de prijs te houden. Dat is juist iets waar onafhankelijke vergelijkingssites inzicht in geven.’
Schut constateert ook dat airlines proberen de boekingen buiten hun eigen website duurder te maken. Als voorbeeld noemt hij de GDS-toeslag die Lufthansa, maar volgende maand ook British Airways en Iberia, rekenen voor boekingen via de reisagent. ‘De onafhankelijke reisagent maakt een objectieve prijsvergelijking, maar dat wordt steeds moeilijker.’
Volgens Schut dient de politiek zich met deze kwestie bezig te houden. De Europese zusterorganisatie van de ANVR heeft intussen vragen gesteld bij de Europese Commissie over de gevolgen van de consolidatieslag en de toeslagen van airlines.
‘De markt kan straks zijn werk niet meer doen. De overheid moet de marktvoorwaarden bewaken. Neem de overname van delen van Air Berlin door de Lufthansa Group. Hiermee verschraalt de concurrentie in de luchtvaart in Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland en België. We hebben aangeklopt bij de Europese Commissie en gewezen op de gevaren voor de consument, maar daar loop je weer tegen de sterke lobby van de airlines aan. Maar één ding is zeker: deze ontwikkeling is op termijn voor de consument geen goede zaak.’
Garantie
Schut noemt zijdelings het feit dat voor airlines geen aansprakelijkheid en garantiestelling geldt als zij niet meer aan hun verplichtingen kunnen voldoen. In het geval van Air Berlin werden 200.000 passagiers in Duitsland en Nederland voor vele miljoenen gedupeerd. ‘Als je dat weet, dan besef je ook hoe groot het tranendal is waarin veel Duitse touroperators zich bevinden. Ook diverse Nederlandse reisagenten en touroperators hebben een flinke schade.’
Wanneer een vliegticket onderdeel is van een pakketreis, moeten de touroperators zich aansluiten bij een garantiefonds. Schut: ‘Airlines laten klanten maanden van te voren betalen zonder enkele garantie. Dit is geen eerlijk speelveld.’
Mede naar aanleiding van de gang van zaken bij Air Berlin hebben ANVR en haar zusterorganisaties een oproep gedaan aan IATA om maatregelen te nemen die de risico’s voor reisagenten en voor consumenten beperken. ‘Wij hebben inmiddels begrepen dat dit signaal wordt opgepakt’, aldus Schut.