De werkgroep die zich op verzoek van de ANVR buigt over de herziening van de financiële structuur in de reisbranche heeft in een tussenrapportage drie aanbevelingen gedaan. Deze verbeterpunten binnen de branche zijn vrijdag gepubliceerd.
De eerste is eens te kijken naar verbeteringen in het bestaande (financiële) traject tussen reisagent en organisator. Dat kan door betere controle op jaarcijfers, aanscherpen en gebruiken van kernratio’s, het aanscherpen van de SEPA-incasso en ook kan de SIM-betalingsmodule van Fadiro nader worden bezien.
Er kan ook worden gekeken naar een garantiefonds reisgelden Retail, waarbij een touroperator garanties krijgt bij financieel onvermogen van zijn reisagent.
De tweede weg wordt door de opstellers van de rapportage veelbelovend’ genoemd: de betaling via een derdengeldplatform. SGR heeft hiervoor een Reisbetaalplatform (RBP) ontwikkeld. De klant betaalt hierbij via het platform waarbij gelden vlak voor vertrek worden doorbetaald aan reisorganisatoren. Bijkomend voordeel is dat reisorganisatoren kunnen volstaan met een veel lagere bankgarantie. De Covid-crisis heeft een pilot met dit platform tussen partijen verstoord.
Een derde mogelijkheid om de onderlinge financiële risico’s te beperken, is het overgaan naar directbilling/directe incasso. De werkgroep heeft hierbij de voordelen, maar ook de nadelen voor reisagenten en touroperators op een rij gezet.
Belangrijke beperkingen zijn onder andere de hogere bankgarantie die reisorganisatoren moeten stellen richting SGR. Voor het sturen van nota’s moet de organisator beschikken over klantgegevens. Voor veel reisagenten is dit weer een ‘showstopper’.
Verbetering
Het ANVR-bestuur heeft de werkgroep in mei 2021 ingesteld om de financiële problemen van de sector naar aanleiding van de corona-pandemie te bezien en met voorstellen voor verbetering te komen.
De werkgroep kijkt hierbij naar de voor en tegens van een verbetering van de bestaande betalingsprocessen tussen reisagent en reisorganisator, maar ook naar het betalen via een derdenrekening zoals het Reisbetaalplatform, alsmede naar directe incasso.
Diverse ontwikkelingen waren de aanleiding voor het instellen van de werkgroep. Niet alleen leidde de coronacrisis tot een acuut verzoek om hulp aan de overheid, maar ook werden in de Tweede Kamer vragen gesteld over de financiële kwetsbaarheid. Vervolgens kwam in 2021 nog de miljoenenschade door het faillissement van D-rt. Deze ontwikkelingen zetten vervolgens weer de verhoudingen in de reisbranche onder druk.
Andere landen
De werkgroep heeft een analyse gemaakt van de oorzaken van de financiële problematiek in de reisbranche. De werkgroep heeft het ministerie van Economische Zaken gevraagd om ook extern een onderzoek te doen en dan vooral te kijken hoe de reisbranche in de andere landen is omgegaan met de financiële problematiek als gevolg van corona.
Tenslotte zijn oplossingsrichtingen besproken; richting de overheid, maar ook maatregelen die in de branche zelf kunnen worden genomen.
De werkgroep zegt dat de onvermijdelijke periode tussen boeken/(aan)betalen en het seizoensgebonden reizen fundamenteel anders is dan in andere sectoren. Het betekent tevens dat liquiditeiten in de reisbranche enorm fluctueren, maar dat het de reisbranche ook enorm kwetsbaar maakt indien de situatie zich tussentijds wijzigt.
De garanties die bedrijven moeten geven op grond van de Europese Richtlijn Pakketreizen zijn vergaand. De werkgroep constateert dat de reisbranche gewend is aan onzekerheden bij één of meer bestemmingen, maar dat langdurig de hele wereld op slot echt fundamenteel anders is.
De oorzaak hierbij moet, anders dan in bijvoorbeeld de bankencrisis, niet in de structuur van de branche zelf worden gezocht. Ook de luchtvaartbranche kwam mondiaal in een vergelijkbare crisis als de (Nederlandse) reisbranche.
De covid-crisis legt volgens de werkgroep wel enkele zwakheden in het systeem van de reisbranche bloot. De werkgroep noemt de vergaande eisen uit de Richtlijn Pakketreizen, de hoge kosten van de kleurwijzigingen van bestemmingen, maar ook de sterke onderlinge afhankelijkheid en de afhankelijkheid van toeleveranciers.
Aanpassingen van de Package Travel Directive zijn dringend nodig. Ook wil de werkgroep met de wetgever kijken maar mogelijkheden voor risico’s waarvoor de reisorganisatoren wel aansprakelijk kunnen worden gesteld, maar die onverzekerbaar zijn. Denk hierbij – naast pandemieën – ook aan het risico van het faillissement van airlines.
De werkgroep gaat na deze update verder met het zoeken naar oplossingen.
Volgens de werkgroep moet de ANVR model-agentuurvoorwaarden uit 2018 worden geactualiseerd. Een werkgroepje is hiermee inmiddels een aam de slag gegaan.
Het is niet waar dat de pilot met de derdengeld regeling door de covid werd verstoord. De grote touroperators hadden eenzijdig de stekker er uit getrokken. Hadden ze dat niet gedaan, en de hele regeling was voor covid ingevoerd, dan hadden de zaken er nu heel anders voor gestaan.
Beste Kees,
Hoe kom jij daarbij? Wij, Fadiro, waren onderdeel van de pilot en in samenwerking met SGR, een reisagent en een leverancier, is er wel degelijk een pilot geweest die gestopt is door Covid. Door de Covid kwamen er even geen boekingen binnen om de pilot succesvol te kunnen testen. Daarom is die pilot in het derde kwartaal van 2020 stopgezet.
Ook de D-rt Groep was deelnemer aan de pilot. In één van de winkels, in het Gooi, werd toen een pilot gedraaid in een aparte BAS omgeving. Dat werd geen succes omdat de deelnemende touroperators er niet mee door wilden gaan. Dat was niet in 2020, maar al veel eerder.