
Schiphol gaat in hoger beroep tegen de uitspraak van de rechtbank in Den Haag, die woensdag de natuurvergunning van de luchthaven heeft vernietigd.
Een woordvoerder van Schiphol heeft dat laten weten. ´Deze uitspraak zal op korte termijn geen effect hebben op het aantal vluchten van en naar Schiphol´, voegt hij daaraan toe.
De zaak was aangespannen door klimaatactivisten van Mobilisation for the Environment (MOB), bekend van de vele stikstofzaken tegen de overheid.
Nu de rechtbank in Den Haag de natuurvergunning van Schiphol heeft vernietigd, komt een al langer sluimerend juridisch probleem voor de luchthaven opnieuw op scherp te staan. Wat betekent dit voor de luchtvaartsector en wat zijn de gevolgen voor de toegestane capaciteit van Schiphol?
De uitspraak van de rechtbank in Den Haag kwam voor insiders niet geheel als verrassing. De uitspraak stond oorspronkelijk eerder dit jaar gepland, maar werd uitgesteld vanwege een strengere stikstofuitspraak van de Raad van State in december. Toen de rechtbank vervolgens aankondigde het onderzoek te heropenen, was dat een duidelijke aanwijzing dat het voor Schiphol de verkeerde kant op ging.
De natuurvergunning waar het om draait, werd in 2023 afgegeven door toenmalig minister Van der Wal. Schiphol maakte daarbij mede gebruik van stikstofruimte die was opgekocht van boerenbedrijven, maar volgens de rechtbank is onvoldoende aangetoond dat deze ruimte daadwerkelijk beschikbaar was voor natuurherstel. Daarmee vervalt de juridische basis onder de vergunning.
Klimaatgroep Mobilisation for the Environment (MOB), die de zaak had aangespannen, is tevreden. Voorzitter Johan Vollenbroek sluit niet uit dat zijn organisatie via de rechter handhavend optreden zal afdwingen.
Volgens prof. dr. Kars de Graaf, hoogleraar bestuursrecht en duurzaamheid aan de Rijksuniversiteit Groningen, betekent de vernietiging van de vergunning juridisch gezien dat er een onrechtmatige situatie is ontstaan. ‘Maar om daadwerkelijk op te treden, moet de overheid een handhavingsbesluit nemen. Daarbij spelen ook andere belangen een rol, zoals het internationale belang van Schiphol en het perspectief dat er alsnog een vergunning verleend kan worden’, aldus De Graaf op Radio 1.
Toch is die laatste optie volgens De Graaf niet vanzelfsprekend. ‘De rechter heeft aangegeven dat het zeer lastig is om een vergunning te verlenen zolang niet goed is gemotiveerd waarom maatregelen van Schiphol positief uitwerken voor natuurherstel en waarom opgekochte stikstofruimte niet elders nodig is. De staatssecretaris moet nu dus hard aan de bak’, zegt De Graaf, die uitlegt dat de vernietiging van de natuurvergunning niet direct consequenties heeft voor het aantal vluchten.
Mocht het niet lukken om alsnog een houdbare vergunning rond te krijgen, dan ligt handhavend optreden op tafel. En dat zou kunnen betekenen dat Schiphol wordt gedwongen minder te vliegen, erkent hij. ‘In uiterste consequentie kan dat inderdaad het gevolg zijn. De natuurbeschermingswet staat geen significante schade aan Natura 2000-gebieden toe zonder vergunning.’
Hoewel onmiddellijke beperkingen op het vliegverkeer nog niet aan de orde zijn, hangt er juridisch een donkere wolk boven Schiphol. De zaak markeert bovendien opnieuw het spanningsveld tussen economische belangen en natuurwetgeving. (Foto Amsterdam Airport Schiphol).
Geef een reactie