ECTAA, de Europese koepelorganisatie van reisbranche-organisaties, pleit opnieuw voor de snelle invoering van verplichte insolventiebescherming voor luchtvaartmaatschappijen in Europa. De oproep volgt na het faillissement van Air Belgium, dat een schade van bijna 8 miljoen euro aan openstaande restitutieclaims voor passagiers veroorzaakte, waarvan meer dan 5 miljoen via reisbemiddelaars (reisagenten en touroperators) is verkocht.
Walter Schut, adjunct-directeur van de ANVR, onderschrijft de oproep van harte.
‘ANVR-leden hebben via concrete advisering van de ANVR naar schatting enkele honderdduizenden euro’s kunnen terughalen in de hele Air Belgium-situatie, maar per saldo zijn (ook) Nederlandse klanten, consolidators én een aantal touroperators voor tonnen het schip in gegaan door het uiteindelijke faillissement van Air Belgium.’
Op 18 september 2023 kondigde Air Belgium aan dat het alle geplande passagiersvluchten zou stopzetten om zich te concentreren op vrachtvervoer en vliegtuigleasing. De luchtvaartmaatschappij ging al snel over tot een gerechtelijke reorganisatie en werd, omdat ze haar rechten niet kon terugvorderen, op 30 april 2025 failliet verklaard.
Hierdoor is het onwaarschijnlijk dat duizenden passagiers geld terug zullen krijgen voor hun geannuleerde vluchten, aangezien de resterende claims nu deel uitmaken van de faillissementsprocedure. De omvang van het verlies onderstreept de essentiële rol van reisbemiddelaars op de luchtvaartmarkt. Het brengt echter ook pijnlijk de kwetsbaarheid van reisbemiddelaars bij faillissementen van luchtvaartmaatschappijen aan het licht.
Wanneer een reisbemiddelaar een vliegticket verkoopt als onderdeel van een pakketreis en de luchtvaartmaatschappij failliet gaat, is de organisator van het pakket wettelijk verplicht om zijn klanten een alternatief ticket aan te bieden, vaak zonder enig vooruitzicht op terugbetaling van de oorspronkelijke betaling van de insolvente luchtvaartmaatschappij. Dit legt een onredelijke financiële last op reisbemiddelaars, die de verliezen als gevolg van faillissementen van luchtvaartmaatschappijen moeten dragen. Reisbemiddelaars zijn voor 98 procent mkb-bedrijven en vaak micro-ondernemingen, zegt ECTAA (European Travel Agents and Tour Operators Association).
Omdat vliegtickets meestal vooraf betaald moeten worden, vaak maanden van tevoren, brengt dit een fundamenteel risico met zich mee voor reisbemiddelaars, klanten en belastingbetalers. Faillissementen van luchtvaartmaatschappijen komen vaak voor: in de afgelopen 25 jaar zijn circa 1.200 commerciële passagier-airlines failliet gegaan.
‘Het faillissement van Air Belgium is opnieuw een harde herinnering dat het huidige systeem zowel consumenten als reisbemiddelaars blootstelt aan onaanvaardbare risico’s’, zegt ECTAA-voorzitter Frank Oostdam.
‘Luchtvaartmaatschappijen moeten verplicht worden financiële garanties te verstrekken om hun verplichtingen in geval van insolventie te dekken.’
Walter Schut vervolgt: ‘Al enkele decennia staan klant en reisbedrijf machteloos bij het faillissement van een airline. Consumentenbond, ANWB, SGR en ANVR hebben daarom enkele jaren geleden voorstellen gedaan voor een nationaal vliegticketgarantiefonds. Onderzoek van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W) heeft uitgewezen dat dit haalbaar en betaalbaar is. Opeenvolgende ministers hebben dit echter afgehouden door te pleiten voor een Europese aanpak. De EU herziet op dit moment de Air Passenger Right Regulation. Hierin kan een garantieverplichting, gelijk als bij de Europese pakketreizenwet, worden vastgelegd. Lukt dit niet, dan gaan wij er vanuit dat minister Madlener de voorgestelde nationale aanpak voor een ticketgarantiefonds zal ondersteunen.’
Ook ECTAA wijst op de aanpassing van de Europese verordening die de passagiersrechten regelt.
Er is nu een unieke kans om dit al lang bestaande probleem aan te pakken. De Raad van de Europese Unie bespreekt momenteel de herziening van de Verordening inzake de rechten van luchtvaartpassagiers. ECTAA dringt er bij beleidsmakers op aan dit moment aan te grijpen en een duidelijke bepaling op te nemen die luchtvaartmaatschappijen verplicht om maatregelen te nemen om de terugbetaling van hun tickets te garanderen wanneer vluchten worden geannuleerd omdat een luchtvaartmaatschappij haar activiteiten staakt of failliet gaat. Een dergelijke maatregel zou eenvoudig te implementeren zijn en zou eindelijk de bescherming bieden die consumenten en reisbemiddelaars dringend nodig hebben.
ECTAA blijft pleiten voor een verplicht beschermingsmechanisme tegen faillissementen van luchtvaartmaatschappijen, zoals het Deense vliegticketgarantiefonds, dat ervoor zorgt dat consumenten en reisbemiddelaars niet met lege handen achterblijven wanneer luchtvaartmaatschappijen failliet gaan. Nu miljoenen passagiers de afgelopen jaren zijn gedupeerd door luchtvaartmaatschappijen, is de behoefte aan robuuste bescherming groter dan ooit.
‘Reisbemiddelaars vormen de ruggengraat van het reisecosysteem en zorgen voor keuzevrijheid en service voor de consument’, zegt Oostdam. ‘Maar zonder adequate bescherming worden ze gedwongen de financiële gevolgen van wanbeheer door luchtvaartmaatschappijen te dragen. Het is nu tijd voor actie.’
Geef een reactie