Marjan Rintel is op 1 juli 2024 twee jaar CEO van KLM. Ze heeft deze rol op zich genomen tijdens een turbulente post-covid-periode, waarin ze dagelijks te maken had met een stroom aan politiek debat, vaak onredelijk. Het gesprek gaat over duurzaamheid, duurdere tickets, reislust en zelfs sneakers. TravMagazine sprak met de topvrouw tijdens de IATA-conferentie in Dubai.
Wat zijn de uitdagingen waarmee je te maken hebt gehad sinds je begon als CEO?
Marjan Rintel: ‘Het waren natuurlijk nog steeds rollercoaster jaren, met de periode na covid en de aankondiging van de krimp. Dat dossier loopt nog steeds. Daarnaast was er het weer op orde krijgen van de capaciteit. De afgelopen weken, maanden en met name ook de meivakantie zijn prima verlopen. Wat natuurlijk heel goed is, is dat het blijkt dat vliegen toekomst heeft. Mensen willen gewoon weer vliegen, ze gaan op reis.’
Welke dringende adviezen wil je de nieuwe overheid meegeven?
‘We moeten een toekomstplan maken waar we ons aan kunnen vasthouden. Dat roepen we natuurlijk al een tijdje, maar we hebben een betrouwbare partner nodig. Samen maken wij Nederland. En daar hoort een goed vestigingsklimaat bij, daar hoort een airline bij en er horen bedrijven bij die zich willen vestigen in Nederland.’
Enerzijds lijkt luchtvaart in de publieke opinie in het verdomhoekje te zitten, anderzijds is de vraag naar vliegtickets enorm. Wat is toch die discrepantie in Nederland?
‘Dat vind ik ook heel apart. Als je kijkt naar dat imagoprobleem: ik heb nota bene een publiekelijk interview gegeven aan de Universiteit van Amsterdam, waarbij je weet dat zoiets best voor een kritisch publiek kan zijn. Maar mensen stonden in de rij om op de foto te gaan en te vragen hoe ze konden solliciteren. We hebben ook opnieuw kunnen lezen dat we een van de vier meest aantrekkelijke werkgevers zijn. Maar je ziet het ook rondom SAF (Sustainable Aviation Fuel, red.), wij kopen als AF/KLM 16% van de wereldwijde SAF. Maar als je kijkt hoeveel mensen daadwerkelijk SAF vrijwillig bijkopen, is dat heel beperkt. Dat geldt natuurlijk ook voor andere duurzame producten die niet bij onze sector horen. Of het nu gaat over kleding of over bepaalde producten in de supermarkt. Ben je nou wel of niet bereid om je gewoontes aan te passen?’
Misschien geeft de media het daadwerkelijke gedrag van de consument niet goed weer.
‘Je ziet natuurlijk wel vaker, ook niet nieuw, dat slecht nieuws beter verkoopt dan goed nieuws. Wij blijven zeggen dat we onze verantwoordelijkheid nemen. We willen snelle verduurzaming, en we nemen heel veel maatregelen om dat te bereiken, ook binnen KLM zelf.’
Atilay Uslu, oprichter van Corendon, heeft laatst geopperd alle vluchten tot 500 kilometer af te schaffen. Wat vind je van dat idee?
‘Ik heb net met de minister, ProRail, NS en Schiphol aan tafel gezeten, omdat ik ook van mening ben dat je het treinreizen moet bevorderen. Maar wel daar waar het kan. Alleen moet de overheid dan wel eerst investeren in infrastructuur en moeten we afspraken maken met elkaar over de afstemming, de dienstregelingen en de aansluitingen. En hoe je het makkelijk maakt; de passagier moet gemakkelijk de koffer kunnen meenemen en kunnen overstappen. Maar op dit moment is infrastructuur nog niet optimaal. Je kunt vluchten tot 500 kilometer afschaffen, maar als je niet op je bestemming kan komen, dan heb je niks opgelost. Dan moet iedereen in zijn auto op weg.’
Maar de trein is anno 2024 grotendeels toch nog geen concurrerend product? Ik stel: het gaat binnen vijf tot tien jaar ook niet lukken om dat op orde te krijgen.
‘Zeker niet. Als je daarvoor infrastructuur moet neerleggen, ben je minimaal twee keer langer bezig. We zijn nu wel in gesprek met een aantal partijen om te onderzoeken hoe we een aantal bestemmingen in Duitsland, Brussel en Parijs echt nog beter neerzetten. Dus ik denk dat er echt nog wel stappen te zetten zijn, alleen alles stopzetten tot 500 kilometer is niet helemaal realistisch. Die infrastructuur ligt er gewoon niet.’
Een veelgehoorde opmerking: het vliegticket wordt te duur voor de ‘gewone’ Nederlander. Wat is jouw reactie daarop?
‘We moeten realistisch zijn: vliegen wordt echt veel duurder. En ik hoor helaas te vaak dat we ‘wel eens een keer belasting moeten gaan betalen’. Laten we realistisch zijn en kijk naar de hoeveelheid belasting die nu al op een vliegticket zit. Er komt vanuit de EU nog meer aan dat uiteindelijk ook betaald moet worden. Dus vliegen wordt inderdaad duurder. Onze ambitie is natuurlijk het product betaalbaar te houden, wat al heel lastig is in de context waar we ons aan hebben gecommitteerd. Ik vind het ook te gemakkelijk om te zeggen dat mensen die op vakantie willen, dan vanaf airports over de grens moeten vliegen. Dat zou natuurlijk zonde zijn.’
Hoe verloopt de samenwerking met partner Air France, en kan KLM zijn ei kwijt als het gaat om de belangen van KLM?
‘Zo, dat is wel een heel oud onderwerp. Volgens mij is onze focus echt gericht op hoe we onze groep verder kunnen versterken. Dat kun je alleen maar doen door samen te werken, en ook alleen maar door naar buiten te kijken, naar onze concurrenten. Hoe doen die het? Hoe kunnen wij concurrerend zijn? Wat hebben we nodig in die consolidatie? Dat doen we vanuit volledige samenwerking. Want ik denk altijd: we hebben allemaal een belang om de groep zo sterk mogelijk te maken.’
‘We moeten een toekomstplan maken waar we ons aan kunnen vasthouden’
SAS komt erbij. Wat is de meerwaarde voor KLM?
‘Dat is uiteindelijk van grote meerwaarde, want daarmee kunnen wij misschien ook op nog meer bestemmingen in de Nordics gaan vliegen. Het versterkt het KLM-netwerk.’
Zijn er nog plekken op de wereldkaart waar KLM graag heen zou willen vliegen?
‘Mijn grootste opgave op dit moment is het vergroten van de capaciteit van KLM. We zitten nog steeds niet op 100% op long-haul-routes. Onder andere nog vanwege de inhaalslag om de juiste hoeveelheid piloten binnen te krijgen, die ingewikkeld blijkt. Gelukkig is er erg veel animo voor het beroep van piloot, het is een heel aantrekkelijk vak. Dus we kunnen de kandidaten wel vinden, maar we moeten ze natuurlijk ook trainen en dat duurt even. Daarnaast hebben we nog met een hele omscholingsopgave te maken voor de nieuwe Airbus-toestellen. Op die inhaalslag wil ik me eerst focussen. Als we dat doen, kunnen we weer richting de bestemmingen waarop we graag willen vliegen.’
Zoals je eerder al noemde is KLM uitgeroepen tot een van de meest aantrekkelijke werkgevers van Nederland. Hoe doet een airline dat?
‘Ik denk dat dat met een aantal elementen te maken heeft. Ten eerste simpelweg met het product dat we hebben: vliegen heeft toekomst, en mensen willen gewoon graag op reis. Maar ook de Nederlandse touch die we hebben. Die memorabele ervaringen die we dan toch weten over te brengen. Vanuit al die KLM-medewerkers die zich dag en nacht, al die jaren lang, inzetten voor KLM. Met een glimlach, service en soms een grap. Dat is natuurlijk toch wat zo ontzettend wordt gewaardeerd. We blijven ons inzetten voor verduurzaming, door innovatief te zijn en te blijven. Dit zijn denk ik toch elementen die ook de jongeren aanspreken, hè. (Lachend): Ja, sorry, ik begin er zelf ook weer helemaal enthousiast over te worden. Binnen KLM is het zo veelzijdig en er is zo veel mogelijk voor een mooie carrière, op welke afdeling dan ook.’
Tot slot, jullie crew mag sinds kort op trendy sneakers de wereld rond. Hoe lopen ze?
‘Dat kan ik je uit persoonlijke ervaring vertellen, want ik heb ze zelf ook. Ik heb er een jaar geleden al mee op mogen proefdraaien tijdens de Sustainable Flight Challenge naar Los Angeles. Nou, super! Ik krijg zelfs van pursers een bedankje met foto van een reis naar Kaapstad, waarbij ze laten weten hoeveel vermoeidheid het scheelt. En dat is natuurlijk ook belangrijk: het welzijn van de KLM’ers. Met zoiets simpels als sneakers. Dan denk ik: hartstikke goed, graag gedaan…’
