Frangken Tuhumena, eigenaar van 333travel, heeft in de 37 jaar dat hij in de reiswereld zit nog nooit zo’n bizarre situatie meegemaakt. Toch is stilstaan voor de reisspecialist er niet bij. Integendeel: ‘Veel bedrijven zijn bezig met het nu, terwijl je ook over de heuvel moet durven kijken.’
‘Deze situatie is voor niemand fijn’, zegt Tuhumena. ‘Dat de hele wereldeconomie platligt, is voor iedereen nieuw. SARS, 9/11, de Bali-bomaanaanslagen; maar nog nooit een pandemie met zulke verstrekkende gevolgen.’ Toch blijft hij positief. ‘Onze klanten zijn zoveel mogelijk omgeboekt naar een latere datum. Zo’n 90 procent van de klanten houden we binnenboord, die gaan later weg, dus dat is fijn. Met die klanten blijven we nauw in contact. Inmiddels is 98 procent van onze reizende klanten terug. Het overige deel heeft er zelf voor gekozen om te blijven, en dat is prima.’
Nieuwe bestemmingen
Stilstaan is er voor 333travel niet bij. Sterker nog: begin juli lanceert de reisaanbieder twee nieuwe bestemmingen, Costa Rica en Mexico. ‘Je kunt zeggen: het wordt een waardeloos jaar. Of je creëert nieuwe kansen. We bieden nu 21 landen aan. Los van het feit dat het leuk is om nieuwe bestemmingen aan het aanbod toe te voegen, willen we zoveel mogelijk aan risicospreiding doen. We zijn heel sterk op Azië, Afrika en Canada, en nu willen we ook Midden- en Zuid-Amerika meer ontwikkelen.’
Tuhumena gelooft er niet in om in onzekere tijden nieuwe ideeën en plannen tot een halt te brengen. ‘Ook dit gaat weer voorbij. Als reizen straks weer groen licht krijgt, dan moet je daar klaar voor zijn.’ Hij refereert aan een visie van Huib Gorter, voormalig directeur van Malaysia Airlines, die ten tijde van de SARS-uitbraak als enige airline door bleef vliegen op de route Amsterdam Kuala Lumpur. ‘Hij dacht: als de markt er straks weer vol voor gaat, dan ben ik de eerste die het oppakt. Dat is ook mijn visie. Natuurlijk moet elk bedrijf kijken naar de kosten. Je wilt de vaste kosten nu zo laag mogelijk houden, dat is een logische gedachte. Maar als je het financieel aankan, moet je ook over de heuvel durven kijken. Je moet klaarstaan voor als de grote massa weer komt, en dat gaat gebeuren. Mensen willen weer volop genieten van het leven als dit achter de rug is, en dan komt reizen als eerste, let maar op. Je kunt dan blijven hangen in het moment, of je kunt nieuwe manieren bedenken om klanten binnen te halen.’
‘Vet op de botten’
Over de financiën maakt Tuhumena zich voorlopig geen zorgen. ‘Wij zijn een gezond bedrijf met genoeg vet op de botten. We kunnen dit makkelijk een jaar uitzingen. Wat dat betreft zit ik op een gemakkelijke stoel, want wij hoeven niet te vechten om het hoofd boven water te houden. Ik denk wel dat met de overheidssteun die nu geboden wordt, elk gezond bedrijf deze crisis moet kunnen overleven. Overleef je het niet, dan ging het daarvoor al niet goed.’
De verwachting is dat verre reizen als eerste terugkomt, zegt Frangken. ‘Azië is nu onder controle. Daar ligt 60 procent van onze omzet. Europa is nu in de problemen, dus dat zal wat langer duren.’
