De luchtvaartsector en de Nederlandse staat stonden maandag opnieuw tegenover elkaar in de rechtbank in Haarlem. Aanleiding: de voorgenomen wijziging van het Luchthavenverkeersbesluit (LVB), waarmee het maximale aantal starts en landingen op Schiphol vanaf november omlaag zou gaan van 500.000 naar 478.000 per jaar. Volgens de luchtvaartmaatschappijen is dat in strijd met Europees recht, omdat de vereiste ‘balanced approach’-procedure niet goed zou zijn gevolgd. Daarnaast wordt er vanuit de luchtvaart gewezen op de rampzalige gevolgen van krimp.
Foto ©Amsterdam Airport Schiphol.
Volgens KLM en andere luchtvaartmaatschappijen dreigt de invoering van de tijdelijke LVB-maatregel grote schade aan te richten. Niet alleen door omzetverlies, maar ook door structurele onzekerheid over historische slots. ‘Wij plannen onze schema’s en verkopen tickets al een jaar vooruit’, aldus een van de advocaten. ‘Op dit moment weet niemand of deze vluchten vanaf november nog uitgevoerd kunnen worden.’ Het gaat volgens hem om duizenden vluchten en miljoenen aan omzet. ‘Voor Delta is Schiphol de belangrijkste hub buiten de Verenigde Staten. Een verlies van slots hier betekent ook verlies van aansluitende vluchten elders.’
Vracht
Ook de vrachtsector uitte stevige kritiek. ‘Vrachtvluchten draaien vaak op ad-hocslots, omdat er nauwelijks historische slots beschikbaar zijn’, zei de advocaat van Air Cargo Netherlands. Door de nieuwe regeling zouden die vluchten verder in de knel komen. ‘New Entrants maken al bijna geen kans meer op een slot. De markt wordt op slot gegooid.’
Procedure
De luchtvaartmaatschappijen zetten hun pijlen op de balanced approach, de verplichte Europese procedure om geluidsoverlast te verminderen. Volgens hen heeft de staat onvoldoende gekeken naar alternatieven voor krimp, zoals stillere vliegtuigen of nachtbeperkingen. ‘Geluidsreductie, niet het verlagen van de capaciteit, moet het doel zijn’, betoogde de advocaat. ‘Maar de Staat zet in op krimp op zichzelf. Dat is in strijd met het Europese recht.’ Volgens hem is zelfs de bijdrage van stillere vliegtuigen niet goed meegenomen. ‘En daar hebben we juist flink in geïnvesteerd.’
Verweer
De landsadvocaat stelde daar tegenover dat de procedure wel degelijk zorgvuldig is doorlopen. ‘De luchtvaartmaatschappijen zijn op zoek naar een haakje om de balanced approach alsnog ter discussie te stellen’, zei hij. ‘Maar die is gewoon afgerond. Eindelijk kunnen we de eerste stap zetten in de aanpak van het geluidsprobleem.’ Dat het om een tijdelijke regeling gaat, verandert volgens de staat niets aan de rechtmatigheid ervan. Bovendien is krimp volgens de staat niet het doel, maar een noodzakelijk middel om het geluidsdoel te halen.
Spanning
De zitting verliep op momenten gespannen. Er klonken verwijten over het missen van deadlines, het ontbreken van garanties, en het risico op ‘retaliatie’ vanuit de Verenigde Staten, zoals twee jaar geleden al eens dreigde. De luchtvaartmaatschappijen benadrukten dat zij niet verantwoordelijk zijn voor beleid. ‘Wij zijn geen beleidsmaker’, zei een advocaat. ‘We worden in een onmogelijke positie gebracht.’
Reünie
Voor velen in de zaal voelde de zitting als een herhaling van zetten. Dezelfde partijen stonden hier vorig jaar ook al tegenover elkaar, toen over een eerdere poging tot krimp. ‘Hopelijk was dit de laatste reünie. Gezien het aantal aanwezigen neemt de belangstelling ook af’, aldus de rechter, die verwacht op 28 april uitspraak te doen. Toen de rechter aankondigde dat de uitspraak op die datum zou volgen, merkte hij zelf op dat hij op de gezichten van sommigen ‘een lichte zweem van teleurstelling’ zag. Daarop voegde hij toe: ‘Als we eerder klaar zijn, dan hoort u dat direct, want dan doen we het eerder.’ Een advocaat van de Staat reageerde vervolgens: ‘Dat zou de staat op zich inderdaad wel dienstbaar zijn, mocht u iets meer speling kunnen hebben.’ De rechter sloot af met: ‘Dit is geen doorsnee zaakje wat hier op ons bord ligt, dus daar hebben we even tijd voor nodig.’
